ความรู้ ทัศนคติและพฤติกรรมเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมองในอาจารย์มหาวิทยาลัยอายุน้อยที่มี ปัจจัยเสี่ยง

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยส่วนบุคคล ทัศนคติ และพฤติกรรมการดูแลตนเองของอาจารย์อายุน้อยที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมองในมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ การศึกษาวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจแบบตัดขวาง (Cross-sectional descriptive research) กำหนดกลุ่มตัวอย่างโดยใช้การสุ่มแบบหลายขั้นตอน กลุ่มตัวอย่างคือ อาจารย์มหาวิทยาลัยที่มีปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง ตามแนวทางการประเมินโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด กลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข จำนวน 21 คน รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่สร้างขึ้น และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา

ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีอายุ 30-35 ปี และ 36-40 ปี (ร้อยละ 38.0) ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 57.1) สถานภาพโสดจำนวน 15 ราย (ร้อยละ 71.4) ระดับการศึกษาสูงสุดปริญญาเอก 17 ราย (ร้อยละ 81) รายได้เฉลี่ยต่อเดือน 30,000-40,000 บาท (ร้อยละ 38.1) ความรู้เรื่องโรคหลอดเลือดสมอง พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความรู้เฉลี่ยอยู่ในระดับดี (ร้อยละ 80.95) ทัศนคติเกี่ยวกับโรคหลอดเลือดสมอง พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีระดับทัศนคติที่เหมาะสมเกี่ยวกับโรคหลอดเลือดสมองอยู่ในระดับมาก (ร้อยละ 57.1) และระดับปานกลาง (ร้อยละ 42.9) พฤติกรรมด้านการบริโภคอาหาร 3 อันดับแรกคือ 1.) ดื่มเครื่องดื่มที่มีน้ำตาล เช่น น้ำอัดลม น้ำผลไม้สำเร็จรูป น้ำหวาน ชานม กาแฟหรืออื่นๆ (ร้อยละ 42.9) 2.) กินผักและผลไม้สด น้อยกว่า ครึ่งกิโลกรัมหรือน้อยกว่า 5 กำมือต่อวัน (ร้อยละ 23.8) 3.) กินเนื้อสัตว์ที่มีไขมันสูง เช่น เนื้อหมูติดมัน หมูสามชั้น หนังไก่ คอหมูย่าง เครื่องในสัตว์ หอย ปลาหมึก หรืออื่นๆ (ร้อยละ 14.3) กินขนมหวานต่างๆ เช่น ทองหยิบ ฝอยทอง ขนมหม้อแกง ขนมเค้ก คุกกี้ แพนเค้ก ขนมปัง หรืออื่น ๆ (ร้อยละ 14.3) และเติมน้ำตาลเพิ่มในการกินอาหารแต่ละมื้อ (ร้อยละ 14.3) พฤติกรรมด้านความเครียดที่กลุ่มตัวอย่างไม่เคยปฎิบัติเลยคือ ดื่มสุราทุกครั้งเมื่อประสบปัญหาชีวิต (ร้อยละ 100) พฤติกรรมด้านการออกกำลังกาย กลุ่มตัวอย่างออกกำลังกายระดับปานกลาง คือ ออกจนรู้สึกเหนื่อยพอควรโดยหายใจแรงขึ้นกว่าปกติเล็กน้อย แต่ยังสามารถพูดคุยได้จนจบประโยค เช่น ขุดดิน ถูบ้าน ล้างรถ เดินเร็ว ปั่นจักรยานนานครั้งละ 30 นาที จำนวน 5 วันต่อสัปดาห์ โดยปฎิบัติเป็นบางครั้ง 2-4 วัน/ สัปดาห์ (ร้อยละ 66.7) พฤติกรรมด้านการสูบบุหรี่ ไม่มีกลุ่มตัวอย่างรายใดสูบบุหรี่หรือยาสูบเลย (ร้อยละ 100) พฤติกรรมด้านการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์  ไม่มีกลุ่มตัวอย่างรายใดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เช่น เหล้า เบียร์ ยาดอง วิสกี้ บรั่นดี ไวน์  (ร้อยละ 100) จากผลการวิจัยจึงควรส่งเสริมความรู้ด้านการบริโภคอาหาร ลดการบริโภคเครื่องดื่มที่มีน้ำตาล ลดการบริโภคอาหารที่มีไขมันสูง เพิ่มการบริโภคผักและผลไม้ให้มากขึ้น รวมทั้งส่งเสริมการออกกำลังกาย เพื่อนำไปสู่พฤติกรรมสุขภาพที่เหมาะสม ลดปัจจัยเสี่ยงที่จะก่อให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง