การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ประกอบและพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานแต่ละองค์ประกอบเก็บข้อมูลโดยการวิเคราะห์เอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ให้ข้อมูลหลักจำนวน 22 คน  การตรวจสอบความสอดคล้องของตัวบ่งชี้ในแต่ละองค์ประกอบของภาวะผู้นำทางวิชาการโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยัน เครื่องมือได้แก่ แบบสอบถามประมาณค่า 5 ระดับ แบบสัมภาษณ์ความต้องการจำเป็น และแบบสนทนากลุ่ม   กลุ่มตัวอย่างที่ตอบแบบสอบถามความคิดเห็นต่อตัวบ่งชี้ในแต่ละองค์ประกอบ ได้แก่ ผู้อำนวยการ  รองผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการ และหัวหน้างานวิชาการของโรงเรียน จำนวน 660  คน และผู้มีประสบการณ์ทางการบริหารการศึกษาเพื่อตรวจสอบความเป็นไปได้ในทางปฏิบัติจำนวน 9 คน  สถิติที่ใช้คือ การวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปขั้นสูง

             สรุปผลการวิจัย

    1. ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการศึกษาขั้นพื้นฐาน พบว่า  มีองค์ประกอบ 5 ด้าน และมีตัวบ่งชี้แต่ละด้าน คือ 1) การกำหนดพันธกิจทางวิชาการ มีตัวบ่งชี้ 8 ตัว  2) การบริหารการสอน มีตัวบ่งชี้ 16 ตัว    3) การส่งเสริมบรรยากาศทางวิชาการ  มีตัวบ่งชี้  7 ตัว  4) การพัฒนาสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ มีตัวบ่งชี้  6 ตัว  และ 5) การประเมินผลการสอน มีตัวบ่งชี้ 7 ตัว

   2.  โมเดลสมมุติฐานตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำทางวิชาการมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ โดยมีค่าไค-สแควร์  = 385.22  ค่า ไค-สแควร์สัมพัทธ์ 1.10  ค่า GFI = 0.97 ค่า AGFI = 0.93 ซึ่งเป็นค่าในเกณฑ์มาตรฐานที่แสดงว่า โมเดลการวัดตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำทางวิชาการสำหรับผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษามีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ 

             3. ผลการสนทนากลุ่มผู้มีประสบการณ์ทางการบริหาร พบว่า  มีความเป็นไปได้ที่จะนำตัวบ่งชี้ของภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ไปปฏิบัติ