ความเสี่ยงด้านสุขภาพของชุมชนจากการตกค้างของสารเคมีทางการเกษตรในนาข้าว จังหวัดชัยนาท

บทคัดย่อ

การตกค้างของสารเคมีทางการเกษตรในนาข้าว ก่อให้เกิดมลพิษทางสิ่งแวดล้อม ส่งผลต่อสุขภาพของเกษตรกร ผู้บริโภค และสัตว์เลี้ยง งานวิจัยนี้จึงทำการวิเคราะห์ปริมาณการตกค้างของสารเคมีทางการเกษตรในตัวอย่างน้ำจากนาข้าวของเกษตรกรในอำเภอวัดสิงห์และอำเภอหันคา จังหวัดชัยนาทซึ่งเป็นการปลูกข้าวแบบนาหว่านน้ำตม เก็บตัวอย่างน้ำโดยวิธีสุ่ม (Completely Randomized Design) จำนวน 45 ตัวอย่างในแต่ละอำเภอ นำมาวิเคราะห์โดยใช้เทคนิค Liquid Chromatography/Mass Spectrophotometry(LC/MS) เพื่อหาปริมาณและชนิดของสารตกค้าง ประเมินค่าความเสี่ยงจากการสัมผัสสารเคมี และจัดทำแผนที่พื้นที่หมู่บ้านที่มีความเสี่ยงของการกระจายตัวของสารเคมีทางการเกษตรด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ ผลการศึกษาพบว่ามีการตกค้างของสารกำจัดวัชพืช (Herbicide)  สารกำจัดเชื้อรา (Fungicide) สารกำจัดแมลงกลุ่ม Carbamate และ Organophosphate ในตัวอย่างน้ำของทั้ง 2 อำเภอแต่มีปริมาณที่แตกต่างกัน  และพบสารกำจัดแมลงกลุ่ม Organochlorine เพิ่มขึ้นอีกหนึ่งกลุ่มในอำเภอหันคา ปริมาณการตกค้างของสารเคมีดังกล่าวมีค่าความเสี่ยงจากการสัมผัสสูงกว่าค่า Acceptable  Daily  Intake (ADI)  จากการประเมินความเสี่ยงโดยใช้โปรแกรมระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อหาค่าปริมาณความเสี่ยงด้านสุขภาพเฉลี่ยรอบจุดตำแหน่งหมู่บ้านรัศมี  250 เมตรของสารเคมีในน้ำ (mg/kg day bw) รายหมู่บ้าน จำแนกตามชนิดของสารเคมีตกค้างที่พบ พบว่าทุกหมู่บ้านในพื้นที่ศึกษามีความเสี่ยงสูงที่จะสัมผัสสารกำจัดแมลงชนิด Diazinon ซึ่งเป็นสารเคมีที่มีพิษเฉียบพลัน และ สารกำจัดวัชพืชชนิด Diuron ซึ่งก่อให้เกิดการระคายเคืองทางผิวหนัง ส่วนสารกำจัดแมลง Methomyl และ Thiaclopid และ สารกำจัดวัชพืช Pendimethalin มีระดับความเสี่ยงที่จะสัมผัสในระดับปานกลาง ในขณะที่สารกำจัดวัชพืชชนิด Glyphosate และ Ametryn และสารกำจัดเชื้อราชนิด Thiabendazole และ Metalaxyl มีระดับความเสี่ยงที่จะสัมผัสน้อย