การเพิ่มผลผลิตการปลูกแตงโมของกลุ่มผู้ปลูกในชุมชนบ้านโคกเมือง ตำบลจรเข้มาก อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์

บทคัดย่อ

           การวิจัยครั้งนี้เป็นงานวิจัยเพื่อท้องถิ่น (Community - Base Research : CBR) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพทั่วไปของการปลูกแตงโมชุมชน 2) ศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนจากการจำหน่ายแตงโมของชุมชน และ 3) ศึกษาแนวทางในการเพิ่มผลผลิตของกลุ่มผู้ปลูกแตงโมของชุมชน กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ กลุ่มผู้ปลูกแตงโมชุมชนบ้านโคกเมือง ตำบลจรเข้มาก อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ จำนวน 18 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย การสัมภาษณ์เจาะลึกรายบุคคล การสนทนากลุ่ม การสังเกต และการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยเทคนิคสามเส้า

          ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพทั่วไปของการปลูกแตงโมของชุมชน ได้แก่ มีการเพาะปลูกปีละ 1 ครั้ง ในช่วงเดือนมกราคม – มีนาคม รวมระยะเวลาในการปลูกประมาณ 60 - 70 วัน นิยมปลูกในฤดูแล้ง และสภาพปัญหาจากการปลูกแตงโมของชุมชน ได้แก่ ดินเป็นกรดไม่สามารถปลูกซ้ำที่พื้นที่เดิมได้ แหล่งน้ำไม่เพียงพอ ปัญหาศัตรูพืช เช่น ไรแดง เพลี้ยแป้ง เพลี้ยน้ำตาล และเพลี้ยไฟ เป็นต้น 2) ขนาดพื้นที่ใน การเพาะปลูกแตงโม จำนวน 301.27 ไร่ มีต้นทุนในการปลูกแตงโมของกลุ่มผู้ปลูกแตงโมของชุมชน ประกอบด้วย ค่าวัตถุดิบ จำนวน 252,680 บาท คิดเป็นต้นทุนเฉลี่ย เท่ากับ 838.71 บาทต่อไร่ ค่าแรงงาน จำนวน 144,805 บาท คิดเป็นต้นทุนเฉลี่ย เท่ากับ 480.65 บาทต่อไร่ และค่าใช้จ่ายในการผลิต จำนวน 549,905 บาท คิดเป็นต้นทุนเฉลี่ย เท่ากับ 1,825.29 บาทต่อไร่ รวมต้นทุนทั้งสิ้น 947,390 บาท คิดเป็นต้นทุนการปลูกแตงโมเฉลี่ย เท่ากับ 3,144.65 บาทต่อไร่ มีผลตอบแทนจากการจำหน่ายแตงโม จำนวนทั้งสิ้น 1,541,710 บาท คิดเป็นผลตอบแทนเฉลี่ย เท่ากับ 5,117.37 บาทต่อไร่ และ 3) แนวทางในการเพิ่มผลผลิตของกลุ่มผู้ปลูกแตงโม มีดังนี้ 3.1) การลดต้นทุนการปลูกแตงโม 3.2) ผู้ปลูกต้องมีความใส่ใจตั้งแต่การคัดเลือกเมล็ดพันธ์ตลอดจนถึงขั้นตอนในการเก็บเกี่ยวแตงโม 3.3) การใช้ภูมิปัญญาชาวบ้าน และ 3.4) การส่งเสริมและการพัฒนาความรู้ด้านการเพาะปลูกของเกษตรกร