The Culayuddhakāravaṃsa in Pali and Thai: Background and Content Relation
Main Article Content
Abstract
The Culayuddhakā -ravaṃsa is generally known as a Pali language chronicle composed in the early Rattanakosin period in Thailand, but apart from the famous Pali version, there are also Thai language versions of this literature: the “Chulayutthakāravong Khwam Riang (Culayuddhakāravaṃsa in prose)” and the “Thetsana Chulayutthakāravong (preaching of Culayuddhakāravaṃsa)”, with the addition of the newly discovered manuscript from Paris, neither published nor identified. Therefore, this research aims to clarify the characteristic and background of every text and manuscript of the literature found, and to explain the relation between versions by comparing and discussing the content. Unfortunately, the texts of most versions of the Culayuddhakāravaṃsa are handed down to us incompleted, as the manuscripts are discovered in fragment, so the name of the author and the time of composing of each version are not affirmable. However, with the study of the texts, it can be deduced that the Pali version is the first Culayuddhakāravaṃsa composed. Then the Chulayutthakāravong Khwam Riang, using the previous version as a guide, is composed afterward as an independent text, not a work of translation. The Thetsana Chulayutthakāravong is the lastest composition, following the detail of Chulayutthakāravong Khwam Riang closely. While the text preserved in the manuscript from Paris, despite being quite similar in style with the Chulayutthakāravong Khwam Riang, is yet to be concluded whether or not it is the text of the same version, due to a very limited infomation of the piece.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
จุลยุทธการวงศ์ (พิมพ์เนื่องในงานปลงศพนายจื๊อ เทวินทรภักติ). พระนคร: โรงพิมพ์ศรีสุเทพ, ๒๔๘๐.
เจียระไน วิทิตกูล. “มหายุทธการวงส์: ราชาธิราชฉบับภาษาบาลี”. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต. คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๖๓.
นิธิ เอียวศรีวงศ์. ประวัติศาสตร์รัตนโกสินทร์ในพระราชพงศาวดารอยุธยา. กรุงเทพมหานคร: บรรณกิจ, ๒๕๒๓.
บาญชีคัมภีร์ภาษาบาลี แลภาษาสันสกฤต อันมีฉบับในหอพระสมุดวชิรญาณสำหรับพระนคร เมื่อปีวอก พ.ศ.๒๔๖๓. พระนคร: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, ๒๔๖๔.
ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๖๖ (พิมพ์เนื่องในงานปลงศพนางละม่อม เศรษฐบุตร). พระนคร: โรงพิมพ์เดลิเมล์, ๒๔๘๐.
ประชุมพงศาวดารฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม ๑. กรุงเทพมหานคร: กองวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, ๒๕๔๒.
พระเจ้าบรมวงศเธอ กรมพระดำรงราชานุภาพ. อธิบายพระนามพระเจ้าแผ่นดิน. พระนคร: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, ๒๔๖๘.
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ. “คำนำ”, ใน จุลยุทธการวงศ์ ผูก ๒. หน้า ก-ค. พระนคร: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, ๒๔๖๓.
________. “ตำนานหนังสือพระราชพงศาวดาร”, ใน พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา เล่ม ๑. ๓-๕๔. พิมพ์ครั้งที่ ๑๐. กรุงเทพมหานคร: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, ๒๕๔๘.
สมเด็จพระวันรัตน. จุลยุทธการวงศ์ ผูก ๒. พระนคร: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, ๒๔๖๓.
หอสมุดแห่งชาติ. ใบลาน. ๒๓๖๕/ง/๒. “จูฬยุทธกาล”.
หอสมุดแห่งชาติ. ใบลาน. ๕๘๐๕/ก/๑๔-๑๗. “มหายุทธกาล”.
หอสมุดแห่งชาติ. สมุดไทยดำ. หมวดพงศาวดาร หมู่พงศาวดารเหนือ เลขที่ ๔๖. “จุลยุทธการวงศ์”.
หอสมุดแห่งชาติ. สมุดกระดาษฝรั่ง. หมวดพงศาวดาร หมู่พงศาวดารกรุงศรีอยุธยา เลขที่ ๐๐๑.๑/๑ล. “เทศนาพระราชพงษาวดารกรุงเก่าสังเขบ”.
อิสรีย์ ธีรเดช. “สังเขปเนื้อหาและปัญหาเรื่องความคลาดเคลื่อนเฉพาะที่ปรากฏในเทศนาจุลยุทธการวงศ์”, ในเกร็ดความรู้จากประชุมพงศาวดารฉบับกาญจนาภิเษก. กรุงเทพมหานคร: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, ๒๕๕๐.
Ecole française d'Extrême-Orient, Paris. สมุดไทยดำ. เลขที่ S42. “พงษาวดารกรุงเก่า”.