การพัฒนาศักยภาพวัตถุดิบอาหารปลอดภัย: โมเดลการจัดการเครือข่ายและกลไกการตลาด ในจังหวัดสุพรรณบุรี

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods) โดยเน้นการวิจัยเชิงคุณภาพเชิงลึกควบคู่กับการวิจัยเชิงปริมาณด้วยแบบสอบถาม ซึ่งผ่านการพิจารณาความเหมาะสมจากผู้ทรงคุณวุฒิ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทวัตถุดิบอาหารปลอดภัยด้านพืช ประมง และปศุสัตว์ ที่ได้รับการรับรองมาตรฐานการผลิต (GAP, GFM, PGS และ Organic Thailand) ใน 10 อำเภอของจังหวัดสุพรรณบุรี รวมถึงปริมาณผลผลิต 2) ศึกษาบริบทการมีส่วนร่วมในเครือข่ายและพัฒนาโมเดลการจัดการเครือข่าย และ 3) ศึกษากลไกทางการตลาดของสินค้าอาหารปลอดภัยเพื่อนำข้อมูลไปใช้ในการวางแผนกิจกรรมทางการตลาด คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ครอบคลุมผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจำนวน 18 กลุ่ม จากภาคพืช ประมง และปศุสัตว์ ใน 10 อำเภอของจังหวัดสุพรรณบุรี ผลการวิจัยพบว่า 1) วัตถุดิบของกลุ่มตัวอย่างทั้งหมดมีศักยภาพในการได้รับการรับรองมาตรฐานการผลิตและการแปรรูป ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้ผลิตภัณฑ์สามารถผ่านการรับรองมาตรฐานและแข่งขันในตลาดได้ 2) โมเดลการจัดการเครือข่ายที่พัฒนาขึ้นจากบริบทของวิสาหกิจชุมชน ผู้ประกอบการ การฝึกอบรมด้านการสร้างเครือข่าย และการประชุมระดมความคิดเห็น สามารถสรุปเป็น LCMS Model ซึ่งช่วยยกระดับเครือข่ายสู่การพัฒนาในรูปแบบคลัสเตอร์ โดยประกอบด้วย L: Leadership (ภาวะผู้นำ) C: Continuous Product Development (การพัฒนาผลิตภัณฑ์อย่างต่อเนื่อง) M: Management (การจัดการอย่างเป็นระบบ) และ S: Supporters (การสนับสนุนจากหน่วยงานภาครัฐและเอกชน) 3) กลไกทางการตลาดของกลุ่มเป้าหมายมีทั้งช่องทางออนไลน์และออฟไลน์ มีตลาดรองรับที่ค่อนข้างมั่นคง อย่างไรก็ตาม บางกลุ่มยังมีข้อจำกัดด้านการเข้าถึงช่องทางการตลาด โดยกิจกรรมทางการตลาดที่เหมาะสม ได้แก่ การจัดกิจกรรมอีเวนต์ การจับคู่ธุรกิจกับคู่ค้า การจัดตั้งศูนย์กลางตลาดสินค้า และการเข้าร่วมกระบวนการคัดสรรผลิตภัณฑ์ OTOP งานวิจัยนี้นำไปสู่การพัฒนาโมเดลเชิงกลยุทธ์ที่สามารถใช้เป็นกลไกในการจัดการเครือข่ายและกลไกการตลาดอย่างยั่งยืน เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจในระดับพื้นที่