กระบวนการขับเคลื่อนนโยบายการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษในภาคตะวันออก

บทคัดย่อ

               การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการแปลงนโยบายมาสู่แผนงานและโครงการ การขานรับนโยบาย รวมถึงการประเมินความก้าวหน้าและปัญหาอุปสรรค นอกจากนี้ ยังประเมินผลกระทบและมาตรการนโยบายในการขับเคลื่อนนโยบายการพัฒนาในเขตเศรษฐกิจพิเศษของอำเภอคลองใหญ่ จังหวัดตราด และอำเภออรัญประเทศและอำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว จะใช้วิธีการวิจัยแบบผสมระหว่างการวิจัยสำรวจในเชิงปริมาณและการวิจัยเชิงคุณภาพ ข้อค้นพบจากการศึกษา สามารถสรุปได้ว่า ในการขับเคลื่อนนโยบายเขตเศรษฐกิจพิเศษนั้น การวิจัยจะพบว่า กระบวนการแปลงนโยบายประกอบด้วย 3 ขั้นตอนใหญ่ๆ คือ ขั้นกำหนดนโยบาย ขั้นการกำหนดผังพื้นที่ของเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษ และขั้นการกำหนดโครงการและกิจกรรม ในส่วนของการขานรับนโยบายการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษของประชาชน ในจังหวัดตราดและจังหวัดสระแก้ว โดยภาพรวมอยู่ในระดับค่อนข้างมาก นอกจากนี้ ยังพบว่าความก้าวหน้าของโครงการยังเป็นเรื่องของการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางเศรษฐกิจเป็นหลัก โดยมีอุปสรรคที่เป็นปัจจัยร่วมของเศรษฐกิจพิเศษในจังหวัดตราดและจังหวัดสระแก้ว 3 ปัจจัยที่สำคัญคือ ปัญหาความชัดเจนเรื่องเขตแดนระหว่างไทยกับกัมพูชา ปัญหาทางด้านกฎหมาย ปัญหาการปรับยุทธศาสตร์การพัฒนาในเขตพื้นที่เศรษฐกิจพิเศษ และปัญหาการมีส่วนร่วมของประชาชน ในท้ายที่สุดผลการศึกษาเกี่ยวกับการประเมินผลกระทบเรื่องความเป็นธรรมในการกระจายรายได้นั้น ยังเป็นผลในเชิงค่อนข้างลบ ดังนั้น ข้อเสนอแนะหลักในเชิงมาตรการนโยบายเพื่อเอื้อประโยชน์กับทุกฝ่ายก็คือการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน รวมถึงการประยุกต์ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและศาสตร์พระราชามาใช้ในการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษ