ความท้าทายในการจัดการศึกษาสำหรับเด็กข้ามชาติ: กรณีศึกษาจังหวัดระนอง

บทคัดย่อ

ที่ผ่านมาแม้ว่าประเทศไทยจะมีนโยบายทางการศึกษาที่เปิดกว้างและให้โอกาสกลุ่มเด็กข้ามชาติจากประเทศเพื่อนบ้านได้เข้าศึกษาในโรงเรียนไทยมานานนับทศวรรษ แต่ยังคงต้องเผชิญกับปัญหาด้านความเชื่อมโยงของการนำนโยบายมาปฏิบัติใช้ การหาแนวทางเพื่อสร้างกรอบการดำเนินงานในระดับพื้นที่ให้มีความชัดเจนจึงยังคงเป็นเรื่องที่ท้าทายให้กับสังคมไทย บทความนี้ผู้เขียนจึงมีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแนวทางการส่งเสริมจัดการศึกษาสำหรับกลุ่มเด็กข้ามชาติชาวเมียนมาในจังหวัดระนอง โดยใช้กรอบนโยบายการศึกษาสำหรับเด็กข้ามชาติในประเทศไทยและมาตรฐานแกนกลางการจัดการศึกษา มาวิเคราะห์ภายใต้บริบททางสังคมและความมั่นคงของชาติ ซึ่งพบว่า (1) การไม่มีความรู้ความเข้าใจในนโยบายทางการศึกษาสำหรับเด็กที่ไม่มีสัญชาติไทยของบุคคลที่เกี่ยวข้อง (2) การขาดการประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม และ (3) ข้อจำกัดทางเศรษฐกิจและสังคมของแรงงานข้ามชาติ และทักษะทางภาษาไทยของเด็กข้ามชาติ เป็นอุปสรรคขัดขวางที่สำคัญที่ทำให้ไม่สามารถนำนโยบายไปปฏิบัติได้อย่างเป็นรูปธรรม ผู้เขียนจึงมีข้อเสนอแนะ ดังนี้ (1) ประชาสัมพันธ์สร้างความรู้ความเข้าใจให้กับประชาชนในพื้นที่ โดยเฉพาะบุคลากรทางการศึกษา และเจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงานกับกลุ่มแรงงานข้ามชาติและผู้ติดตามในจังหวัดระนอง ได้เข้าใจนโยบายการจัดการศึกษาสำหรับเด็กที่ไม่มีสัญชาติไทย (2) ประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานในพื้นที่จังหวัดระนองและพื้นที่ใกล้เคียง จัดทำข้อมูลสถานการณ์การเคลื่อนย้ายของแรงงานข้ามชาติและผู้ติดตาม และสร้างกรอบการดำเนินงานจัดการศึกษาสำหรับเด็กกลุ่มนี้ร่วมกัน และ (3) ส่งเสริมให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้เข้ามาร่วมมือกันช่วยเหลือและสนับสนุนการศึกษาสำหรับเด็กข้ามชาติในจังหวัดระนองในรูปแบบต่าง ๆ ให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุด ทั้งต่อตัวเด็กข้ามชาติและประเทศไทย