การจัดการความเสี่ยงทางการเมือง รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ยุทธศาสตร์ชาติ และสัญญะนโยบายเชิงประชานิยมของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.)

บทคัดย่อ

วิกฤตการชุมนุมประท้วงที่ยืดเยื้อมาอย่างยาวนาน นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2548-2557 ได้สร้างผลกระทบต่อประชาชนภายใต้ความขัดแย้งเชิงอุดมการณ์ทางการเมืองเป็นอย่างมาก ทำให้รัฐบาลไม่สามารถบริหารประเทศได้อย่างราบรื่นและมีเสถียรภาพมากนัก จนนำไปสู่การรัฐประหารถึง 2 ครั้ง โดยทหารได้ใช้ข้ออ้างสำคัญจากความวุ่นวายของสังคมที่เกิดขึ้น ณ ช่วงเวลานั้น เป็นเหตุผลในการเข้ามาแสดงบทบาททางการเมืองด้วยการยึดอำนาจรัฐบาลพลเรือนที่มาจากการเลือกตั้ง โดยเฉพาะการรัฐประหาร ในปี พ.ศ. 2557 ทหารได้เข้ามาควบคุมสถานการณ์พร้อมทั้งเถลิงอำนาจแต่งตั้งตนเป็นรัฏฐาธิปัตย์ และยังมีความพยายามในการสร้างเงื่อนไขกลไกต่างๆ ภายใต้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ เพื่อให้เอื้อต่อการสืบทอดอำนาจของตนภายหลังการเลือกตั้งอีกด้วย บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดการความเสี่ยงทางการเมืองและการวางแผนสืบทอดอำนาจผ่านกระบวนการต่างๆ ตามวิถีทางประชาธิปไตยของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ในปี พ.ศ. 2557-2562 ด้วยการวิเคราะห์ข้อมูลที่สืบค้นมาจากแหล่งอ้างอิงต่างๆ และจัดทำเป็นบทสรุปทางวิชาการต่อไป โดยพบว่า คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) มีกระบวนการบริหารความเสี่ยงที่มีประสิทธิภาพและยังมีการสร้างเครื่องมือผ่านกลไกเงื่อนไขตามรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ เพื่อให้เอื้อประโยชน์ต่อสืบทอดอำนาจของรัฐบาลทหารอย่างเป็นรูปธรรม ไม่ว่าจะเป็นโครงการประชารัฐที่มีลักษณะสัญญะนโยบายเชิงประชานิยม ที่เอื้อผลประโยชน์ต่อบุคคลและกลุ่มบุคคลชนชั้นนำในสังคม โดยได้นำไปยึดโยงเข้ากับยุทธศาสตร์ชาติ ที่ได้ถูกบัญญัติเอาไว้ในรัฐธรรมนูญ ทำให้การดำเนินนโยบายต่างๆ มีความจำเป็นต้องบูรณาการให้มีความสอดคล้องกันอย่างมีนัยเชิงนโยบายกับโครงการประชารัฐอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ นอกจากนี้ คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ยังได้วางกลไกเงื่อนไขการดำเนินการเชิงนโยบายไว้ล่วงหน้าแล้ว ทำให้สามารถสานต่อนโยบายของตนได้อย่างง่ายดายภายหลังการเลือกตั้ง ในปี พ.ศ. 2562 และแล้วผลก็ปรากฏว่า “พรรคพลังประชารัฐ” ซึ่งเป็นพรรคการเมืองนอมินีของทหารสามารถรวบรวมคะแนนเสียงข้างมากในรัฐสภาได้ จนกลายเป็นแกนนำในการจัดตั้งรัฐบาลผสมและทำการสืบทอดอำนาจทางการเมืองของตนได้สำเร็จ แต่เปลี่ยนสถานะจากรัฐบาลเผด็จการอำนาจนิยมเป็นรัฐบาลพลเรือนที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชน ภายใต้ความชอบธรรมตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญ ผ่านกระบวนการเลือกตั้งในระบอบประชาธิปไตยโดยสมบูรณ์ สำหรับการดำเนินนโยบายของรัฐบาลชุดใหม่ก็เป็นไปในลักษณะเชื่อมโยงกับรัฐบาลเดิมอย่างไร้ร่องรอย เพราะเป็นรัฐบาลชุดเดียวกันที่มาจากการสืบทอดอำนาจของรัฐบาลทหารในยุคก่อนหน้านี้ จึงไม่มีความจำเป็นต้องรังสรรค์นโยบายใหม่ใดๆ ขึ้นมา เพียงแค่ดำเนินการสานต่อโครงการประชารัฐเดิม ที่เคยดำเนินการไว้ในยุคเรืองอำนาจของรัฐบาลคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ก็สามารถบริหารจัดการนโยบายที่ปรากฏได้อย่างต่อเนื่องแล้ว