การศึกษาการพัฒนาทักษะสมอง EF (Executive Functions) สำหรับเด็กปฐมวัย ด้วยกิจกรรมเคลื่อนไหวและจังหวะ
คำสำคัญ:
กิจกรรมการเคลื่อนไหวและจังหวะ, ทักษะสมอง EF (Executive Functions), เด็กปฐมวัยบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการด้านทักษะสมอง EF ของเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรมการเคลื่อนไหวและจังหวะ กลุ่มตัวอย่าง คือ เด็กปฐมวัยชายและหญิง ที่กำลังศึกษาอยู่ในชั้นอนุบาลปีที่ 3 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2567 จำนวน 24 คน ของโรงเรียนอนุบาลสาธิตเทศบาลนครขอนแก่น (โนนหนองวัด) โดยการเลือกแบบเจาะจง ดำเนินการทดลองใช้ระยะเวลา 8 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 4 วัน ๆ ละ 30 นาที รวม 32 ครั้ง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แผนการจัดกิจกรรมเคลื่อนไหวและจังหวะ ผ่านการเคลื่อนไหว 4 รูปแบบ ได้แก่ 1) การเคลื่อนไหวตามคำสั่งและข้อตกลง 2) การเคลื่อนไหวเป็นผู้นำ ผู้ตาม 3) การเคลื่อนไหว เชิงสร้างสรรค์ 4) การเคลื่อนไหวตามคำบรรยาย จำนวน 40 กิจกรรม และแบบสังเกตพัฒนาการด้านทักษะสมอง EF (Executive Functions) ของเด็กปฐมวัย มีลักษณะเป็นแบบมาตรประมาณค่า 3 ระดับ แบบแผนการวิจัย เป็นแบบ One Group Time Series Design สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่าเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดประสบการณ์การเรียนรู้กิจกรรมเคลื่อนไหวและจังหวะมีค่าเฉลี่ยคะแนนพัฒนาการด้านทักษะสมอง EF (Executive Functions) โดยรวมทุกด้านอยู่ในระดับ ดี (=2.39, S.D.=0.78) ดังนี้ ด้านความจำขณะทำงาน (
=2.64, S.D.=0.71) ยับยั้งพฤติกรรม (
=2.54, S.D.=0.78) และควบคุมอารมณ์ (
=2.48, S.D.=0.81) การวางแผนจัดการ (
=2.18, S.D.=0.78) และยืดหยุ่นการคิด (
=2.13, S.D.=0.78) ตามลำดับ
เอกสารอ้างอิง
กัญญารัตน์ ชูเกลี้ยง. (2562). การพัฒนาทักษะสมองเพื่อชีวิตที่สำเร็จ (EF) สำหรับเด็กปฐมวัยโดยผ่านการจัดประสบการณ์การเรียนรู้แบบสะเต็มศึกษาเรื่องการประกอบอาหารประเภทขนมไทยพื้นเมือง 4 ภาค. มหาวิทยาลัยสวนดุสิต.
จงจิต เค้าสิม. (2564). การพัฒนาความสามารถในการคิดแก้ปัญหาของเด็กปฐมวัยด้วยการจัดกิจกรรมศิลปะสร้างสรรค์แบบร่วมมือจากนิทาน. วารสารวิชาการและวิจัยมหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 11(1), 1-13.
จงจิต เค้าสิม และ สันติ วิจักขณาลัญฉ์. (2567). ทักษะการคิดเชิงบริหาร รากฐานพัฒนาการของเด็กปฐมวัยในศตวรรษที่ 21. วารสาร Roi Kaensarn, 9(7), 964 - 980.
ณัฐญา เกตุสิริ, อัญชลี ไสยวรรณ และจินตนา สุขสำราญ. (2564). การพัฒนาการคิดเชิงบริหาร (EF) ของเด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรมดนตรีกับการเคลื่อนไหวและจังหวะตามแนวคิดของคาร์ล ออร์ฟ. วารสารวิชาการหลักสูตรและการสอน มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร, 14(40), 11-20.
ทิพธัญญา อุ่นท้าว และปวีณา ลิมปิทีปราการ. (2565). ผลการจัดกิจกรรมเคลื่อนไหวสร้างสรรค์ต่อทักษะการคิดเชิงบริหารในเด็กปฐมวัย กรณีศึกษาศูนย์พัฒนาเด็กเล็กแห่งหนึ่งในจังหวัดศรีษะเกษ. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9, 16(3), 834-850.
นวลจันทร์ จุฑาภักดีกุล. (2561). รู้จักทักษะสมอง EF Executive Function Skills. คู่มือพัฒนาทักษะสมอง EF Executive Functions สำหรับครูปฐมวัย. บริษัทมติชนจำกัด (มหาชน).
มณีรัตน์ ลีลา. (2563). การพัฒนาความสามารถในการใช้กล้ามเนื้อมัดใหญ่ของเด็กปฐมวัยระดับชั้นบ้านสาธิต โดยการจัดกิจกรรมเคลื่อนไหวและจังหวะ. (รายงานการวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียน). คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยสวนดุสิต.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2561). คู่มือหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2560 สำหรับเด็กอายุ 3-6 ปี. ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สุภาวดี หาญเมธี. (2560). ทักษะสมองเพื่อชีวิตที่สำเร็จ. EF: Brain & Life Success. รักลูก เลิร์นนิ่ง.
สุรางค์ โค้วตระกูล. (2565). จิตวิทยาการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 3). โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อภิรดี ไชยกาล. (2560). การจัดประสบการณ์ในระดับปฐมวัยศึกษา (หน่วยที่8). ใน เอกสารการสอนชุด วิชาการจัดการศึกษาและหลักสูตรส่าหรับเด็กปฐมวัย. สาขาวิชาศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
อัญชนา ใจหวัง. (2561). ผลของกิจกรรมการเต้นสร้างสรรค์ที่มีต่อทักษะการคิดเชิงบริหารด้านพื้นฐานในเด็กปฐมวัย [ปริญญานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
Almy and ZelaZo. (2015). Reflection and Executive Function: Foundations for Learning and Healthy Development. Child Development, 7(1), 53-59.
Caine, R. N., Caine, G., Carol, M., and Karl, K. (2009). 12 Brain/ mind learning principles in action: Developing function of the human brain (2nd ed.). Corwin.
Gesell, A. and Ilg, F.L. (1964). The Child Five to Ten. Harpers and Brothers Publishers.
Harvard University Center of Developing Child. (2014). Enhancing and Practicing Executive Function Skills with Children from Infancy to Adolescence. Harvard University.
Ziereis Susanne, and Jansen Petra. (2015). Effects of Physical Activity on Executive Function and Motor Performance in Children with ADHD. Research in Developmental Disabilities, 38, 181-191.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
