อไจล์ในการบริหารสถานศึกษา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ยุค BANI ที่เต็มไปด้วยความเปราะบาง ความวิตกกังวล ความไม่เป็นเส้นตรง และความเข้าใจยาก ทำให้การบริหารสถานศึกษาที่พึ่งพาแผนระยะยาวและขั้นตอนตายตัวไม่ทันต่อการเปลี่ยนแปลง ส่งผลต่อความเชื่อมั่นของครู ผู้ปกครอง นักเรียน และชุมชน บทความเชิงสังเคราะห์นี้เสนอแนวทางประยุกต์ “อไจล์” เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นและการตอบสนองของโรงเรียน โดยอาศัยการทบทวนแนวคิดอไจล์ บทเรียนจากการประยุกต์ใช้ และข้อจำกัดเชิงระบบของการศึกษาไทย ผลสรุปเสนอให้จัดตั้ง “ทีมข้ามสายงาน” เพื่อย่นวงจรงานและเพิ่มคุณภาพการตัดสินใจ พร้อมข้อเสนอปฏิบัติ 8 ประเด็น ได้แก่ (1) การนำอไจล์สู่การบริหารสถานศึกษา โดยทดลอง ปรับใช้ และเรียนรู้ (2) การขยายอไจล์สู่องค์กรทั้งโรงเรียน (3) ประเมินระดับความเหมาะสมของอไจล์ (4) ภาวะผู้นำอไจล์ในสถานศึกษาที่สร้างความไว้วางใจ กระจายอำนาจ และรับฟัง (5) การวางแผน งบประมาณ ทบทวนแบบอไจล์ (6) โครงสร้างองค์กรและการบริหารบุคลากร (7) กระบวนการและเทคโนโลยีสนับสนุน และ (8) การปรับให้สอดคล้องบริบทโรงเรียน การเน้นงบประมาณแบบอไจล์ การประเมินผลรอบสั้น และการวัดผลที่มุ่ง “ผลลัพธ์และความสำเร็จของทีม” ช่วยยกระดับคุณภาพการเรียนรู้ เสริมพลังความร่วมมือ และเพิ่มขีดความสามารถเชิงแข่งขันระยะยาวของสถานศึกษา
Article Details
เอกสารอ้างอิง
คมสันต์ อุปนันท์. (2563). การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการจัดการศึกษาในยุควิกฤตโควิด-19. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 14(1), 120–135.
จิราเจต วิเศษดอนหวาย. (2565). การเปลี่ยนผ่านจาก VUCA สู่ BANI โลกยุคใหม่ที่ซับซ้อนยิ่งกว่าเดิม. https://www.krupatan.com/article/1051
ณิชา พิทยาพงศกร. (2563). New Normal ของการศึกษาไทยคืออะไร เมื่อการเรียนทางไกลไม่ใช่คำตอบ. https://tdri.or.th/2020/05/desirable-new-normal-for-thailand-education/
ณัฏฐณิชย์ ศรีมาเสริม, และ ญาดา เอื้อสมิทธ์. (2565). การประยุกต์ใช้แนวคิดการทำงานแบบ Agile เพื่อการพัฒนาระบบงาน: กรณีศึกษาสำนักงานผู้อำนวยการ สถาบันชีววิทยาศาสตร์โมเลกุล มหาวิทยาลัยมหิดล. วารสารสังคมศาสตร์บูรณาการ มหาวิทยาลัยมหิดล, 9(2), 193–209.
ทวีศักดิ์ เจริญเตีย. (2563). รูปแบบการจัดการศึกษาในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ของโรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ชลบุรี. โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย ชลบุรี, สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาชลบุรี ระยอง, สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ.
ธาดา ราชกิจ. (2562). ปัจจัยสำคัญต่อการพัฒนาองค์กร. HR NOTE Thailand. https://th.hrnote.asia/orgdevelopment/190610-organization-development-od/
นครินทร์ วนกิจไพบลูย์. (ผู้ดำเนินรายการ). (2562, 5 สิงหาคม). หัวใจที่แท้จริงของ Agile จากผู้คิดค้น Agile Manifesto (ตอนที่ 136) [พอดแคสต์เสียง]. ใน The Secret Sauce. THE STANDARD. https://thestandard.co/podcast/thesecretsauce136/
พุธิตา รังสิมันตศิริ และประไพพิศ มุทิตาเจริญ. (2564). กลยุทธ์การสื่อสารภายใต้แนวคิดการทำงานแบบ Agile กรณีศึกษา: หน่วยงานมิราอิ ธนาคารกรุงศรีอยุธยาจำกัด มหาชน. Media and Communication Inquiry, 3(12), 57–71.
มุจจรินทร์ ทัศดรกุลพัฒน์. (2565). ภาวะผู้นำยุคดิจิทัลกับรัฐศาสตร์ตามแนวพระพุทธศาสนาในบริบทประเทศไทย. วารสารสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม, 10(1), 24–38.
ศิริธร จันทรา และวีระศักดิ์ เผ่ากันทะ. (2565). รูปแบบการจัดการองค์กรตามแนวคิด อไจล์ Management ที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของบุคลากรในองค์การภาครัฐ. วารสารรัฐศาสตร์และนโยบายสาธารณะ, 14(1), 67–80.
ศิริพร คำใจ. (2565). ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 9(2), 88–102.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2556). คู่มือการบริหารโรงเรียนในโครงการพัฒนาการบริหารรูปแบบนิติบุคคล. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สุพจน์ สัตยาธิษฐาน. (2564). การบริหารสถานศึกษาในภาวะวิกฤต: กรณีศึกษาโรงเรียนในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ, 14(3), 33–45.
อภิวัฒน์ มรรคผล และอุไร สุทธิแย้ม. (2565). ภาวะผู้นําแบบอไจล์ ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 2 วารสารบัณฑิตศึกษา : มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 19(1), 64-87.
อุมาพร พูลสวัสดิ์. (2564). รูปแบบการจัดการเรียนรู้ในสถานการณ์ COVID-19: ความท้าทายของผู้บริหารสถานศึกษา. วารสารการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยบูรพา, 15(2), 75–90.
อุษณีย์ ทองประดับ. (2566). การพัฒนารูปแบบการบริหารงานวิจัยในสถาบันอุดมศึกษาโดยใช้แนวคิด Agile Management. วารสารวิชาการเทคโนโลยีการจัดการ, 10(1), 80–93.
Agile Alliance. (2001). Principles behind the agile Manifesto. https://agilemanifesto.org/principles.html
Arora, A., & Bhargava, S. (2021). Leading schools in the BANI world: Strategic agility and wellbeing. Leadership and Policy in Schools, 20(4), 578–595. https://doi.org/10.1080/15700763.2021.1892729
Beck, K., Beedle, M., van Bennekum, A., Cockburn, A., Cunningham, W., Fowler, M., ... Thomas, D. (2001). Manifesto for Agile software development. https://agilemanifesto.org/
Cascio, J. (2020). Facing the Age of Chaos: BANI vs VUCA. https://medium.com/@casciojamais/facing-the-age-of-chaos-bani-vs-vuca-71f427dcde3f
Denning, S. (2018). The age of agile: How smart companies are transforming the way work gets done. AMACOM.
Kumar, R., & Prasad, M. (2023). Reimagining educational leadership in the BANI era: Psychological safety and systemic flexibility. Journal of Contemporary Educational Research, 15(1), 44–58.
Luo, X., Slotegraaf, R. J., & Pan, X. (2006). Cross-functional “coopetition”: The simultaneous role of cooperation and competition within firms. Journal of Marketing, 70(2), 67–80. https://doi.org/10.1509/jmkg.70.2.67
Nayak, J. (2022). Education in a BANI World: Embracing uncertainty and building institutional resilience. International Journal of Innovative Research in Education, 9(2), 134–142.
Rigby, D. K., Elk, S., & Berez, S. (2020). Doing Agile Right: Transformation Without Chaos. Cambridge, MA: Harvard Business Review Press.
Supply Chain Guru. (n.d.). 12 หลักการ อไจล์ ที่เข้าใจง่ายและใช้งานได้จริง. https://supplychainguru.co.th/articles/soft-skills/12- agile -principles/
UNESCO. (2020). Education in a post-COVID world: Nine ideas for public action. https://en.unesco.org/news/education-post-covid-world-nine-ideas-public-action
YourNextU. (2025). What is Agile? ทำไมต้องทำงานแบบ Agile?. https://www.yournextu.com/what-is- Agile/
