ปัจจัยที่ส่งผลต่อการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ของนักศึกษาครู: การวิเคราะห์อภิมานสมการโครงสร้าง

Main Article Content

วรรณี สุจจิตร์จูล
ชยุตม์ ภิรมย์สมบัติ
วรรณี แกมเกตุ

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประมาณค่าเมทริกซ์สหสัมพันธ์รวมของตัวแปรที่เกี่ยวข้องการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ และเพื่อนำเสนอโมเดลที่เหมาะสมในการอธิบายปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ด้วยการวิเคราะห์อภิมานสมการโครงสร้าง โดยมีวิธีดำเนินการวิจัยดังนี้ เริ่มด้วยการสืบค้นข้อมูลบทความวิจัยจาก Google Scholar ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2018-ค.ศ. 2022 โดยใช้กลยุทธ์การสืบค้นงานวิจัยและการคัดเลือกงานวิจัยตามหลักของ PICO ได้งานวิจัยจำนวน 1,650 เรื่อง หลังจากนั้นทำการคัดเลือกงานวิจัยจากการสืบค้นด้วย PRISMA 2020 ได้จำนวนงานวิจัยตามเกณฑ์ 11 เรื่อง และตรวจสอบความลำเอียงในการตีพิมพ์ พบว่าขนาดอิทธิพลของการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ไม่ขึ้นกับขนาดตัวอย่าง (t(25) = 1.018, p = .318) นอกจากนี้ มีตรวจสอบความเป็นเอกพันธ์ พบว่า ความแปรปรวนของเมทริกซ์สหสัมพันธ์แตกต่างจากศูนย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (Q(26) = 865.028, p < .001) บ่งชี้ได้ว่า เมทริกซ์สหสัมพันธ์ของงานวิจัยทั้งหมดมีความแปรปรวนอยูในระดับมาก ข้อค้นพบสำคัญของการศึกษาครั้งนี้ พบว่า มี 6 ปัจจัยที่ส่งผลต่อการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ผ่านการวิเคราะห์เมทริกซ์สหสัมพันธ์รวม ได้แก่ 1) การรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ 2) ทักษะทางอินเทอร์เน็ต 3) การจัดการแพลตฟอร์มการเรียนรู้ทางดิจิทัล 4) เจตคติ 5) การสื่อสารทางสื่อสังคมออนไลน์ และ 6) การรู้คิดของตนเอง นอกจากนี้ ผลการเปรียบเทียบโมเดลเหมาะสมที่สุด พบว่า การรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์มีปัจจัยทางอ้อมจากความสามารถการจัดการแพลตฟอร์มการเรียนรู้ทางดิจิทัล การสื่อสารทางสื่อสังคมออนไลน์ และการรู้คิดของตนเอง ผ่านปัจจัยทักษะทางอินเทอร์เน็ต ซึ่งงานวิจัยนี้ให้ข้อมูลเชิงลึกและกรอบที่เกี่ยวกับปัจจัยสำคัญของการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Alakrash, H., Razak, N. A., & Krish, P. (2021). Social network sites in learning English; An investigation on attitudes, digital literacy and usage. Linguistica Antverpiensia, 1(1), 26-43. https://www.researchgate.net/publication/347966303_Social_Network_Sites_in_Learning_English_An_Invstigation_on_Attitudes_Digital_Literacy_and_Usage

Barns, S. (2019). Negotiating the platform pivot: From participatory digital ecosystems to infrastructures of everyday life. Geography Compass, 13(9), Article e12464. https://doi.org/10.1111/gec3.12464

Barsky, E. (2006). Introducing Web 2.0: Weblogs and podcasting for health librarians. Journal of the Canadian Health Libraries Association/Journal de l'Association des bibliothèques de la santé du Canada, 27(2), 33-34. https://journals.library.ualberta.ca/jchla/index.php/jchla/article/view/22465/16694

Cheung, M. W. (2015). Meta-analysis: A structural equation modeling approach. CiNii. http://ci.nii.ac.jp/ncid/BB18986686

Cheung, M. W. L., & Vijayakumar, R. (2016). A guide to conducting a meta-analysis. Neuropsychology Review, 26, 121-128. https://doi.org/10.1007/s11065-016-9319-z

Cooper, H. (2015). Research synthesis and meta-analysis: A step-by-step approach (Vol. 2). Sage publications.

Desai, S., Mooney, H., & Oehrli, J. A. (2021). Fake news, lies and propaganda: How to sort fact from fiction. The University of Michigan Library.

Festl, R. (2021). Social media literacy & adolescent social online behavior in Germany. Journal of Children and Media, 15(2), 249-271. https://doi.org/10.1080/17482798.2020.1770110

Girard, A., Fallery, B., & Rodhain, F. (2014). Integration of social media in recruitment: a Delphi study. In Advanced series in management (pp. 97-120). https://doi.org/10.1108/s1877-6361(2013)0000012009

Hunter, J. E., & Schmidt, F. L. (2004). Methods of meta-analysis: Correcting error and bias in research findings. Sage.

Kim, E. M., & Yang, S. (2016). Internet literacy and digital natives’ civic engagement: Internet skill literacy or Internet information literacy? Journal of Youth Studies, 19(4), 438-456. https://doi.org/10.1080/13676261.2015.1083961

Kim, K. T. (2019). The structural relationship among digital literacy, learning strategies, and core competencies among south korean college students. Educational Sciences: Theory and Practice, 19(2), 3-21. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1215209.pdf

Lazer, D. M., Baum, M. A., Benkler, Y., Berinsky, A. J., Greenhill, K. M., Menczer, F., Nyhan, B., Pennycook, G., Rothschild, D., Schudson, M., Sloman, S. A., Sunstein, C. R., Thorson, E. A., Watts, D. J., & Zittrain, J. L. (2018). The science of fake news. Science, 359(6380), 1094-1096. https://doi.org/10.1126/science.aao2998

Lewandowsky, S., Ecker, U. K., & Cook, J. (2017). Beyond misinformation: Understanding and coping with the “post-truth” era. Journal of Applied Research in Memory and Cognition, 6(4), 353-369. https://doi.org/10.1016/j.jarmac.2017.07.008

Manca, S., Bocconi, S., & Gleason, B. (2021). “Think globally, act locally”: A glocal approach to the development of social media literacy. Computers & Education, 160, Article 104025. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2020.104025

Marchionini, G. (1995). Information seeking in electronic environments. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/cbo9780511626388

Metzger, M. J., Flanagin, A. J., & Zwarun, L. (2003). College student web use, perceptions of information credibility, and verification behavior. Computers & Education, 41(3), 271-290. https://doi.org/10.1016/s0360-1315(03)00049-6

Monti, F., Frasca, F., Eynard, D., Mannion, D., & Bronstein, M. M. (2019). Fake news detection on social media using geometric deep learning. arXiv preprint. https://doi.org/10.48550/arXiv.1902.06673

Mota, F. P. B., & Cilento, I. (2020). Competence for internet use: Integrating knowledge, skills, and attitudes. Computers and Education Open, 1, Article 100015. https://doi.org/10.1016/j.caeo.2020.100015

Ouedraogo, N. (2021). Social media literacy in crisis context: Case of fake news consumption during COVID-19 lockdown. Scientific Figure on ResearchGate. https://www.researchgate.net/publication/348502381_SOCIAL_MEDIA_LITERACY_IN_CRISIS_CONTEXT_CASE_OF_FAKE_NEWS_CONSUMPTION_DURING_COVID-19_LOCKDOWN

Page, M. J., McKenzie, J. E., Bossuyt, P. M., Boutron, I., Hoffmann, T., Mulrow, C. D., Shamseer, L., Tetzlaff, J., Akl, E. A., Brennan, S., Chou, R., Glanville, J., Grimshaw, J., Hróbjartsson, A., Lalu, M. M., Li, T., Loder, E., Mayo-Wilson, E., McDonald, S., McGuinness, L. A., Stewart, L. A., Thomas, J., Tricco, A. C., Welch V. A., Whiting, P., & Moher, D. (2021). The PRISMA 2020 statement: An updated guideline for reporting systematic reviews. International Journal of Surgery, 88, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.ijsu.2021.105906

Pennycook, G., Bear, A., Collins, E. T., & Rand, D. G. (2020). The implied truth effect: Attaching warnings to a subset of fake news headlines increases perceived accuracy of headlines without warnings. Management Science, 66(11), 4944-4957. https://doi.org/10.1287/mnsc.2019.3478

Pourmohades, G., Khoini, F., & Hosseinalmadani, S. A. (2023). Developing a causal model of media literacy based on metacognitive skills, self-regulation learning strategies and self-efficacy with the mediation of creative thinking in students. Journal of Adolescent and Youth Psychological Studies, 4(4), 134-143. https://journals.kmanpub.com/index.php/jayps/article/view/1149/1370

Tandoc, E. C., Lim, Z. W., & Ling, R. (2017). Defining “Fake news”. Digital Journalism, 6(2), 137-153. https://doi.org/10.1080/21670811.2017.1360143

van Deursen, A. J., & Van Dijk, J. A. (2016). Modeling traditional literacy, internet skills and internet usage: An empirical study. Interacting with Computers, 28(1), 13-26. https://doi.org/10.1093/iwc/iwu027

Vanwynsberghe, H., Boudry, E., & Verdegem, P. (2012). The development of a conceptual framework of social media literacy. In Etmaal van de communicatiewetenschappen 2012. Ghent University, Department of Communication Studies. http://hdl.handle.net/1854/LU-3047212

Vanwynsberghe, H., & Verdegem, P. (2013). Integrating social media in education. ClCWeb-Comparative Literature and Culture, 15(3), Article 10. https://docs.lib.purdue.edu/clcweb/vol15/iss3/10/

Wardle, C. (2017, February 16). Fake news. It’s complicated. Frist Draft. https://firstdraftnews.org/articles/fake-news-complicated/

Wardle, C., & Derakshan, H. (2017). Information disorder: Toward an interdisciplinary framework for research and policy making. Council of Europe.

Wei, L., Gong, J., Xu, J., Abidin, N. E. Z., & Apuke, O. D. (2023). Do social media literacy skills help in combating fake news spread? Modelling the moderating role of social media literacy skills in the relationship between rational choice factors and fake news sharing behaviour. Telematics and Informatics, 76, Article 101910. https://doi.org/10.1016/j.tele.2022.101910

Yıldız Durak, H. (2020). Modeling of variables related to problematic internet usage and problematic social media usage in adolescents. Current Psychology, 39, 1375-1387. https://link.springer.com/article/10.1007/s12144-018-9840-8

Yuan, D., Rahman, M. K., Issa Gazi, Md. A., Rahaman, Md. A., Hossain, M. M., & Akter, S. (2021). Analyzing of user attitudes toward intention to use social media for learning. Sage Open, 11(4). https://doi.org/10.1177/21582440211060784

Zhang, X., & Ghorbani, A. A. (2020). An overview of online fake news: Characterization, detection, and discussion. Information Processing & Management, 57(2), Article 102025. https://doi.org/10.1016/j.ipm.2019.03.004

Zhu, S., Yang, H. H., Wu, D., & Chen, F. (2021). Investigating the relationship between information literacy and social media competence among university students. Journal of Educational Computing Research, 59(7), 1425-1449. https://doi.org/10.1177/0735633121997360