การพยายามสร้างสภาวะยกเว้นจากการบังคับใช้อำนาจรัฐของม้งในประเทศไทย

บทคัดย่อ

งานเขียนและงานศึกษาเกี่ยวกับสถาบันพระมหากษัตริย์กับ “ชาวเขา” ในรัชสมัยรัชกาลที่   9 ที่ผ่านมานั้น ส่วนใหญ่ให้ภาพพสกนิกรกลุ่มนี้เป็นเพียง “ผู้ได้รับการพัฒนา” หรือ “ผู้ถูกกระทำ” อย่างเดียว  งานเขียนชิ้นนี้จึงต้องการชี้ให้เห็นถึงการเป็นผู้กระทำการของพวกเขาที่พยายามเชื่อมโยงกับสถาบันพระมหากษัตริย์ไทยซึ่งเป็นแหล่งอำนาจนำหรืององค์อธิปัตย์ในสังคมไทยนับตั้งแต่ทศวรรษ 2500 เป็นต้นมา โดยความพยายามในการเชื่อมโยงกับสถาบันดังกล่าวนั้นมีความเข้มข้นมากยิ่งขึ้น เมื่อการเสด็จของในหลวงรัชกาลที่ 9 และพระบรมวงศานุวงศ์ไปยังชุมชนต่างๆ บนดอยสูงเริ่มลดลงนับตั้งแต่ทศวรรษ 2540 เป็นต้นมา และยิ่งในวโรกาสที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 สวรรคตในปี 2559 ด้วยแล้ว ก็ยิ่งทำให้เห็นปฏิบัติการของราษฎรบนที่สูงในการเชื่อมโยงกับในหลวงรัชกาลที่ 9 อย่างเข้มข้น กลุ่มพสกนิกรที่งานชิ้นนี้จะกล่าวถึงเป็นหลัก คือ “ม้ง” งานเขียนนี้จึงมีข้อเสนอว่า หากมองจากการเป็นผู้กระทำการของม้งที่พยายามเชื่อมโยงกับอำนาจนำในสังคมไทยอย่างสถาบันพระมหากษัตริย์ จะเห็นความพยายามของพวกเขาในการใช้ประโยชน์จาก “สภาวะยกเว้น” ขององค์อธิปัตย์ ในการทำให้ตนเองอยู่ใน “สภาวะยกเว้น” ที่ได้รับการผ่อนปรนจากกลไกอำนาจรัฐในระดับหนึ่งตามไปด้วย