การเปลี่ยนแปลงในศาสตร์แห่งการทำแผนที่

บทคัดย่อ

การทำแผนที่ (Cartography) เป็นสาขาวิชาหนึ่งที่ถูกบรรจุอยู่ในหลักสูตรการเรียนการสอนของภาควิชาภูมิศาสตร์มาเป็นระยะเวลานาน เนื่องจากแผนที่ถือเป็นเครื่องมือที่สำคัญอันหนึ่งของนักภูมิศาสตร์สำาหรับใช้ในการสื่อสารข้อมูลทางพื้นที่ไปยังผู้ใช้แผนที่ บทความฉบับนี้ต้องการนำเสนอการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับศาสตร์การทำแผนที่ในหลายแง่มุม โดยในช่วงแรกเป็นการนำเสนอผ่านการศึกษาผลงานของ Arthur H. Robinson (1915-2004) ผู้ซึ่งถูกยกย่องให้เป็นบิดาแห่งการทำแผนที่ของอเมริกา โดยในปี 1950 เขาได้คาดการณ์ในอนาคตถึงการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นกับการทำแผนที่สำาหรับช่วงปี 1975-2000 ทั้งทางด้านแนวคิด เทคนิค และการเรียนการสอน ได้อย่างน่าสนใจ ส่วนช่วงที่สองเป็นการวิเคราะห์การทำนายของ Robinson กับสภาวการณ์ทีเกิดขึ้นภายหลังการทำนายของเขาจนถึงปัจจุบัน โดยเฉพาะการรับเอาระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information Systems) มาใช้ในสาขาวิชา ซึ่งได้ทำให้ภาควิชาภูมิศาสตร์ได้รับความสนใจจากบุคคลภายนอกเป็นอย่างมาก จนทำให้สาขาวิชาการทำแผนที่แบบดั้งเดิมได้ลดบทบาทความสำคัญลงไป และต่อมาก็ได้เกิดเป็นข้อถกเถียงระหว่างบทความทางวิชาการต่างๆ ถึงการมีอยู่ของสาขาวิชา