ปรัชญาว่าด้วย “หนึ่งดวงจิตวิญญาณในสองร่าง” และพิธีมงคลสมรส “อนันต์การัช” ของชาวไทยซิกข์

บทคัดย่อ

พิธี “อนันต์การัช” เป็นพิธีมงคลสมรสของชาวซิกข์โดยปฏิบัติตามหลักศาสนวินัยของศาสนาซิกข์ บุรุษและสตรีชาวซิกข์ จะเป็นคู่สมรสที่สมบูรณ์ต้องผ่านพิธีทางศาสนาเท่านั้น ในทางศาสนา การสมรสเป็นการรวมของ “หนึ่งดวงจิตวิญญาณในสองร่าง” โดยบุรุษและสตรีต้องตั้งมั่นอยู่บนความรักที่แท้จริง เนื่องจากการสมรสมีความหมายและคุณค่าอย่างลึกซึ้งต่อชีวิต เมื่อสมรสแล้วไม่สมควรจะหย่าร้าง งานพิธีเน้นความเรียบง่าย การสมรสของชาวซิกข์ไม่จำเป็นต้องมีการหมั้นและปราศจากการหาฤกษ์ยาม

ชุมชนชาวไทยซิกข์ในกรุงเทพมหานคร ในอดีตราวกึ่งศตวรรษนั้น มีการแจ้งข่าวและเชิญญาติมิตรร่วมงานมงคลสมรสโดยอาศัยบุคคลซึ่งเป็นอาชีพรับจ้างเดินสาร หากในห้วงสองทศวรรษที่ผ่านมา การเชิญเปลี่ยนรูปแบบมาเป็นการใช้บัตรเชิญหรือสารเชิญแทน ส่วนใหญ่สั่งทำมาจากอินเดียสารเชิญส่วนหนึ่งได้รับการออกแบบด้วยศิลปะและรูปแบบที่สวยงามแลหรูหรา เนื้อหาทุกอย่างในสารเชิญช่วยทำให้ได้รู้จักขนบธรรมเนียมของการสมรสตามวัฒนธรรมปัญจาบีและอินเดีย

งานมงคลสมรสของชาวไทยซิกข์นิยมจัดงานเลี้ยงทางสังคมในโรงแรม ก่อนการจัดพิธีทางศาสนาที่คุรุดวารา (ศาสนสถาน) การจัดงานในช่วงกึ่งศตวรรษที่ผ่านมามีความแตกต่างจากปัจจุบัน โดยเฉพาะเรื่องพิธีหมั้นซึ่งในศาสนาซิกข์ไม่ให้ความสำคัญกับพิธีหมั้น หากในปัจจุบันกลับเป็นที่นิยมจัดโดยรวมเข้าเป็นส่วนหนึ่งในงานทางสังคม เนื่องจากชาวไทยซิกข์ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มนักธุรกิจที่มีฐานะ