ปฏิภาคภาวะของพรมแดนชาติพันธุ์และรัฐชาติในตลาดเมืองชายแดนแม่สอด

Main Article Content

สมัคร์ กอเซ็ม

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้ศึกษาปฏิสัมพันธ์ระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ในตลาดเมืองชายแดนแม่สอด ด้วยการพิจารณาผ่านแนวคิดเรื่อง ปฏิภาคภาวะ, สถานะพลเมือง และความเป็นชาติพันธุ์ มุมมองดังกล่าวเกี่ยวข้องโดยตรงกับบทบาทของตลาด, ทุน และรัฐในพื้นที่พรมแดนไทย-พม่า โดยบทความนี้วิเคราะห์พื้นที่ตลาดว่าเป็นทั้งพื้นที่ของการช่วงชิงความหมายสถานะพลเมือง และพื้นที่ของการปรับเปลี่ยนจุดเผชิญหน้าระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ นอกจากนี้บทความได้แสดงให้เห็นถึงความซับซ้อนของความสัมพันธ์เชิงอำนาจและความยืดหยุ่นของอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมและทางการเมืองซึ่งเกี่ยวข้องในกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ท้ายที่สุด การศึกษาครั้งนี้พิจารณาถึงเงื่อนไขอันเฉพาะเจาะจงในการผลิตสร้างพรมแดนทางวัฒนธรรม-การเมือง ได้แก่ (1) รัฐ (2) ชุมชน และ(3) ตลาด ซึ่งส่งผลกระทบจนนำไปสู่การผลิตสร้าง “ความเป็นอื่น” ให้เกิดขึ้นในฐานะเป็น“พรมแดนภายใน” และการยึดโยงเข้ากับตรรกะทางวัฒนธรรมที่ไปเกื้อหนุนต่อการขับเคลื่อนของตลาดเสรีนิยมใหม่

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
กอเซ็ม ส. (2019). ปฏิภาคภาวะของพรมแดนชาติพันธุ์และรัฐชาติในตลาดเมืองชายแดนแม่สอด. วารสารสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 22(2), 11–51. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jss/article/view/170639
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

จักรกริช สังขมณี. 2551. “พรมแดนศึกษาและมานุษยวิทยาชายแดน: การเปิดพื้นที่ สร้างเขตแดนและการข้ามพรมแดนของความรู้,” วารสารสังคมศาสตร์ 20(2): 209-257.

จักรพันธ์ ขัดชุ่มแสง. 2543. ชุมชนมุสลิมในเมืองตลาดชายแดนไทย-พม่า: สัมพันธภาพระหว่างพหุสังคม วิถีชีวิตทางเศรษฐกิจ และการธำรงชาติพันธุ์. วิทยานิพนธ์สังคมวิทยาและ
มานุษยวิทยามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ฆัสรา ขมะวรรณ มุกดาวิจิตร. 2549. “รหัสทางวัฒนธรรมของการจับจ่าย: เล่าเรื่องการค้าขาย ชีวิตผู้หญิง และสังคมในตลาดสดแบ๊ควา – ฮานอย,” ใน สมรักษ์ ชัยสิงห์กานานนท์ (บก.), ตลาด
ในชีวิต ชีวิตในตลาด กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิริธร (องค์การมหาชน).

ปฤษฐา รัตนพฤกษ์. 2545. “ปัญหาข้ามพรมแดนและสภาวะไร้พรมแดน: โลกที่เปลี่ยนไปหรือมุมมองของนักวิชาการที่เปลี่ยนไป,” วารสารสังคมศาสตร์ 15(1): 17-46.

ปิ่นแก้ว เหลืองอร่ามศรี. 2550. “ความอิหลักอิเหลื่อของมโนทัศน์ชาติพันธุ์,” วารสารสังคมศาสตร์ 19(1): 182-228.

ยศ สันตสมบัติ. 2551. อำนาจ พื้นที่ และอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์: การเมืองวัฒนธรรมของรัฐชาติในสังคมไทย. กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิริธร (องค์การมหาชน).

สมรักษ์ ชัยสิงห์กานานนท์ (บก.). 2549. ตลาดในชีวิต ชีวิตในตลาด กรุงเทพฯ: ศูนย์มานุษยวิทยาสิริธร (องค์การมหาชน).

อภิญญา เฟื่องฟูสกุล. 2543. “พื้นที่ในทฤษฎีทางสังคมศาสตร์,” วารสารสังคมศาสตร์ 12(2).

Apinya Feungfusakul. 2008. ‘Making Sense of Place: A case study of vendors and small entrepreneurs in the Chiang Mai Night Bazaar,’ in Imaging Communities in Thailand.
Shigeharu Tanabe (ed.), Chiang Mai: Silkworm.

Bestor, Theodore. 2003. ‘Markets and Places: Tokyo and the Global Tuna Trade,’ in Setha M. Low and Lawrence-Zuniga (eds.) The Anthropology of Space and Place: Locating
Culture. Oxford: Blackwell Publisher.

Browne, Irene and Joya Misra. 2003. ‘The Intersection of Gender and Race in the Labor Market,’ Annual Review of Sociology. 29:487–513.

Chang, Wen-Chin. 2004. ‘Quanxi and Regulation in Networks: The Yunnanese Jade Trade in Burma and Thailand, 1962-88.,’ Journal of Southeast Asian Studies, 35 (3): 479–501.

Dilley, Roy. 1992. ‘Contesting Markets: A General Introduction to Market Ideology, Imagery and Discourse,’ in Roy Dilley (ed.) Contesting Markets: Analyses of Ideology, Discourse and Practice. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Hughes, A. 2004. ‘Retailers, Knowledge and Changing Commodity Networks: The Case of the Cut Flower Trade,’ in Ash Amin and Nigel Thrift (eds.) The Blackwell Cultural
Economy Reader. Oxford: Blackwell Publisher.

Kwan Lee, Ching. 1997. ‘Factory Regime Chinese capitalism: Different Cultural Logics in Labor Control,’ in Aihwa Ong and Donald Nonini (eds.) Ungrounded Empires: The Cultural Politics of Modern. New York: Routledge.

Moore, Donald. 1993. ‘Contesting Terrain in Zimbabwe’s Eastern Highlands: Political Ecology, Ethnography and Peasant Resource Struggles,’ Economic Geography. 69: 4.

Pottie-Sherman, Yolande. 2011. ‘Markets and Diversity: An Overview,’ MMG Working Paper 11-03. Max Planck Institute for the Study of Religious and Ethnic Diversity.

Sang Kook, Lee. 2007. Integrating Others: A Study of a Border Social System in the Thailand-Burma Borderland. PhD. Dissertation, National University of Singapore.

Vertovec, Steven. 2009. Transnationalism. London & New York: Routledge.

The Irrawaddy. 2008. Cross-border Trade in Mae Sot. http://www.irrawaddy.org/cartoon.php?art_id=13552, 16 July 2011.